Bộ Xây dựng đề xuất quy định mới về đầu tư, quản lý và khai thác cảng cạn

Cảng cạn (ICD) là đầu mối logistics quan trọng trong chuỗi vận tải đa phương thức, kết nối chặt chẽ với cảng biển, sân bay, ga đường sắt, cảng thủy nội địa và cửa khẩu đường bộ, đồng thời được coi là “cửa khẩu nội địa” cho hàng hóa xuất nhập khẩu.

Hiện nay, cả nước có 17 cảng cạn được công bố mở, hoạt động tại 12 tỉnh, thành phố, theo quy định tại Nghị định 38/2017/NĐ-CP. Tuy nhiên, sau gần 8 năm triển khai, một số quy định đã bộc lộ bất cập về thủ tục hành chính, phân cấp quản lý và quy hoạch phát triển, chưa theo kịp yêu cầu chuyển đổi số và mô hình logistics hiện đại.

Đơn giản hóa thủ tục, đẩy mạnh phân cấp quản lý

Theo Bộ Xây dựng, dự thảo nghị định mới sẽ cụ thể hóa Quyết định 1757/QĐ-TTg ngày 18/8/2025 của Thủ tướng Chính phủ về cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng. Trọng tâm là chuẩn hóa hồ sơ điện tử, đẩy mạnh cơ chế “một cửa”, hạn chế tiếp xúc trực tiếp giữa doanh nghiệp và cơ quan quản lý, đồng thời phân cấp mạnh hơn cho địa phương.

Dự thảo đề xuất chuyển thẩm quyền đổi tên cảng cạn từ Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam về UBND cấp tỉnh; bãi bỏ thủ tục công bố tạm dừng hoạt động, đóng cảng cạn – để doanh nghiệp chủ động thực hiện khi cần thiết. Các nội dung về quy hoạch phát triển cảng cạn sẽ được lược bỏ, thống nhất theo Luật Quy hoạch hiện hành.

Ngoài ra, Bộ Xây dựng cũng bổ sung trách nhiệm, quyền hạn của các bộ, ngành liên quan như Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhằm đảm bảo thống nhất trong công tác đầu tư, khai thác và giám sát hoạt động cảng cạn.

Tăng hiệu lực quản lý, khắc phục tình trạng “điểm thông quan tự phát”

Theo đánh giá của Bộ Xây dựng, thời gian qua sự phối hợp giữa các bộ, ngành và địa phương còn thiếu thường xuyên, nhiều doanh nghiệp chưa chấp hành nghiêm quy định về báo cáo, thống kê hoạt động, trong khi tình trạng khai thác kho bãi tràn lan quanh khu vực cảng biển gây ảnh hưởng đến năng lực vận tải và quy hoạch logistics quốc gia.

Dự thảo nghị định vì vậy đề xuất tăng cường cơ chế giám sát, phối hợp trách nhiệm giữa cơ quan quản lý trung ương và địa phương, đồng thời siết chặt quy định về xử lý các điểm thông quan tồn tại hoặc đầu tư mới.

Bộ Xây dựng cho biết, mục tiêu của văn bản là bảo đảm hệ thống cảng cạn được đầu tư đồng bộ, vận hành hiệu quả, minh bạch và bền vững, góp phần giảm tải cho cảng biển, tiết kiệm chi phí logistics và thúc đẩy xuất nhập khẩu – phù hợp với các Nghị quyết số 13-NQ/TW, 18-NQ/TW và Nghị quyết 04/NQ-CP của Chính phủ về phân cấp, phân quyền quản lý nhà nước.