Mô phỏng gian chính nhà truyền thống Bắc Bộ

Tên gọi: Mô phỏng gian chính nhà truyền thống Bắc Bộ (The main compartment of the traditional Northern house)

-  Mã số: M14

- Vị trí công trình, hiện vật: vùng đồng  Bắc Bộ

- Nơi trưng bày mô hình, hiện vật: Phòng trưng bày kiến trúc truyền thống Việt Nam - NECC

Gian chính giữa thường được làm to hơn hai gian còn lại. nhìn ra cửa chính của ngôi nhà. Gian chính giữa là gian thờ gia tiên sẽ có phần nội thất như: án gian, cửa võng thờ nhiều lớp được đục chạm cầu kỳ, hoành phi câu đối, đại tự.

Đối với những ngôi nhà có kiến trúc truyền thống ngày xưa như nhà gỗ, nhà mái ngói ba gian, năm gian thì đồ nội thất của gia đình đó chính là bàn ghế trường kỷ xưa, sập gụ tủ chè,… Bộ bàn ghế trường kỷ xưa mang đến ý nghĩa tâm linh sâu sắc trong đời sống tinh thần của người Việt. Điểm nổi bật của dòng bàn ghế trường kỷ xưa đều được làm theo những tích cổ xưa, những hình ảnh truyền thống như rồng, dáng phượng, hoa sen được chạm trổ tỉ mỉ, trau chuốt. Vì thế, gia đình nào mà sở hữu được những bộ bàn ghế trường kỷ xưa này hẳn sẽ gặp nhiều may mắn, bình an, hạnh phúc. Bộ trường kỷ xưa được xem là một trong những món đồ thân quen, hữu dụng trong cuộc sống hàng ngày. Bàn ghế trường kỷ để trưng bày ở phòng khách, tiếp đãi khách uống nước, làm bàn ăn cơm trong gia đình mỗi dịp đoàn tụ. Hay có khi trở thành chiếc phản để ngả lưng trong những ngày hè oi nóng. Ngoài ra bàn ghế trường kỷ còn tượng trưng cho vị thế gia đình. Đa số các thiết kế nội thất của gia đình trưởng họ hay con cả đều không thể thiếu sự có mặt của bộ bàn ghế sang trọng này trong nội thất ngôi nhà. 

Án gian là nơi đặt ngai, bài vị, bát hương, vật phẩm cúng lễ,… Chính vì vậy nó chính là món đồ không thể thiếu trong tất cả các mẫu nhà thờ gia tiên. Vị trí của án gian sẽ quyết định vị trí của khu vực thờ tự. Điều đó có nghĩa kê án gian đúng thì việc lắp đặt các nội thất đồ thờ khác cũng đúng, chuẩn mực. Án gian sẽ được đặt tại trung tâm của mẫu nhà thờ. Đây là nơi theo như quan niệm tụ tập linh khí của cả căn nhà, đặt vị trí thờ tự ở đây là rất hợp lý và phong thủy. Khi kê án gian tuyệt đối không được kê sát tường phải chừa ra một khoảng trống nhỏ. Từ vị trí của án gian, ta sẽ xác định được vị trí của hoành phi. Đây là tấm gỗ lớn, nằm ngang treo chính giữa ở phía trên án gian. Trên hoành phi sẽ có đục chạm nổi một hàng chữ cổ. Những chữ cổ này sẽ được làm nổi bật bằng cách sơn son thếp vàng rất đẹp mắt.Hàng chữ trên hoành phi có ý nghĩa trong việc răn dạy con cháu phải sống có đức, có tài. Vị trí đặt giúp cho con cháu khi bước chân vào căn nhà sẽ luôn nhìn thấy đầu tiên và nhớ đến lời dặn dò của ông cha. 

Hoành phi sẽ đi cùng với bộ câu đối. Câu đối thường bố trí thành từng cặp.Trên câu đối sẽ đục nổi những hàng chữ cổ. Cũng giống với ý nghĩa của hoành phi, câu đối mang nhiều ý nghĩa tốt lành. Đó cũng chính là những lời răn dạy của người xưa hướng con người về lối sống tích cực, có đạo đức. 

Y môn có vị trí nằm dưới bức hoành phi, y môn thường được đục chạm các hoa văn họa tiết rất đẹp mắt. Những mẫu hoa văn là hình ảnh cây cối, chim muông, con vật,… rất độc đáo. Y môn mang đến cảm giác sang trọng và tạo nên sự bề thế cho mẫu nhà thờ gia tiên Bắc Bộ. Trong nội thất đồ thờ độc đáo nhất có thể phải kể đến cửa võng. Bởi cửa võng được làm rất kỳ công. Cửa võng nằm dưới y môn, cong cong hình chữ M. Những mẫu hoa văn hoa lá, con vật được đục thủng rất đẹp mắt. Những lỗ thủng này khi ánh sáng lọt vào tạo những vệt sáng to nhỏ đẹp mắt gia tăng sự huyền ảo cho khối công trình.