Sa bàn cụm xóm làng cổ Đường Lâm

Xã Đường Lâm là một xã thuộc thị xã Sơn Tây, nằm bên bờ phía Nam sông Hồng, cạnh Quốc lộ 32, nằm trong vùng chân núi Ba Vì, gần các sông Hồng, sông Đà, sông Tích, sông Đáy. Làng có cảnh quan của vùng trung du, vùng bán sơn địa với những đồi gò, những “rộc” sâu, những ruộng ven sông với địa hình phong phú và đa dạng, kết hợp với ruộng lúa và hoa màu tươi tốt tạo nên cảnh quan đẹp cho làng. Trong làng có nhiều ngõ xóm vẫn giữ được nhiều nhà tường xây đá ong cổ có giá trị bảo tồn cao.

Kết cấu làng, xóm có cấu trúc cụm nọ gắn liền với cụm kia trên một địa điểm nào đó, đường đi lối lại trong làng thường được đặt theo trục dọc của làng, toả tia đến các xóm trong làng. Đường vào làng có thể đi bằng đường chính hoặc đường phụ, điểm này đã làm cho làng Đường Lâm vừa có tính chất đóng vừa mang tính chất mở.

Nhà xây chủ yếu bằng vật liệu đá ong. Nhà thấp 1 tầng, hai mái, dáng cổ vẫn còn giữ lại đến hôm nay. Bố cục kiến trúc trong khuôn viên nhà làng Mông Phụ phổ biến kiểu nhà chính và nhà phụ vuông góc với nhau theo kiểu “thước thợ”, kiểu nhà chính và nhà phụ song song với nhau theo kiểu “tiền khách hậu tự”, thường là những nhà giàu có, nhà trưởng họ. Nhà có hướng nhìn về phía Nam và Đông Nam. Các thành phần của chủ yếu của nhà ở truyền thống của Đường Lâm gồm có: Cổng, tường rào, sân, vườn, nhà chính, nhà phụ, bếp, chuồng chăn nuôi gia súc, gia cầm. Một số nhà rộng còn có bình phong, giếng nước và một số ít gia đình còn có ao.