Sa bàn tổng thể khuôn viên nhà vườn Huế

Đặc trưng của đô thị Huế không mang tính điển hình của một thành phố thương nghiệp sầm uất. Được chọn làm Kinh đô của Đại Việt dưới thời vua Gia Long, Huế có hệ thống cung điện, lăng tẩm mang đậm kiến trúc cung đình đặc trưng của triều Nguyễn, tất cả đều mang vẻ trầm mặc, uy nghiêm, cổ kính của kiến trúc truyền thống.

Việc thiết lập kinh đô trên vị trí vốn là những làng nông nghiệp đã tạo nên sự hiện diện của lăng tẩm, phủ đệ quý tộc nằm rải rác trong không gian đô thị và các làng xã ven đô tạo thành một thành phố công viên, thành phố vườn. Cây xanh và cảnh quan thiên nhiên ở thành phố Huế đã tạo thành dải nối khuôn viên này với khuôn viên khác, nối phố này với phố khác, làng này với làng khác tạo thành sự liên kết tự nhiên là đặc trưng không gian đô thị Huế.

Nhà ở có sân vườn là một nét riêng tạo nên đặc trưng của Cố đô Huế, nhà vườn xuất hiện ở khắp nơi trong thành phố nhưng tập trung nhiều nhất là ở Nguyệt Biều, Vỹ Dạ, Kim Long. Nhà rường được bao quanh bởi những hàng rào cây, trong đó hàng rào phía trước và hai bên thường là các hàng cây dâm bụt, ô rô, chè tàu được cắt tỉa tỉ mỉ, dày dặn như tường xây. Còn hàng rào phía sau được tạo thành bởi những bụi tre dày để chắn gió bất lợi.

Khi các đại gia đình Huế - nơi cư trú của tam tứ đại đồng đường phân rã, sự ra đời của các tiểu gia đình tách khỏi ra đình lớn khiến các khu vườn bị xé nhỏ để phục vụ việc xây dựng của các gia đình mới. Vì vậy bên cạnh những ngôi nhà vườn cổ kính nên thơ đã mọc lên những kiến trúc cao tầng hiện đại.