Phân loại các nguyên liệu làm vật liệu xây dựng

Việc phân loại nguyên liệu làm vật liệu xây dựng (VLXD) có thể được thực hiện theo nhiều tiêu chí khác nhau tùy vào mục đích nghiên cứu, sản xuất hay quản lý nhà nước. Dưới đây là cách phân loại phổ biến và có tính hệ thống:

I. Phân loại theo nguồn gốc

1. Nguyên liệu tự nhiên

    Khoáng sản không tái tạo:

        Đá vôi, sét, cao lanh, thạch cao, bauxite (dùng làm xi măng, gạch, sứ, nhôm...).

        Cát, sỏi, đá xây dựng (làm bê tông, vữa, san lấp...).

    Vật liệu tự nhiên hữu cơ:

        Gỗ, tre, nứa, rơm rạ, sợi dừa, mây (dùng trong xây dựng dân dụng, nội thất, vật liệu cách nhiệt...).

2. Nguyên liệu nhân tạo (chế biến công nghiệp)

    Xi măng, vôi, gạch, gốm, sứ, thủy tinh xây dựng, sơn...

    Thép xây dựng, nhôm, tôn, kim loại màu...

    Nhựa, cao su, vật liệu polymer...

    Vật liệu tái chế (gạch không nung từ tro xỉ, bê tông tái chế, nhựa tái sinh...).

II. Phân loại theo công năng sử dụng

1. Nguyên liệu cho vật liệu kết cấu

    Xi măng, cát, đá, sắt thép, gạch, bê tông, vữa...

    Thường dùng cho phần móng, tường, sàn, mái.

2. Nguyên liệu cho vật liệu hoàn thiện

    Sơn, gạch ốp lát, thạch cao, kính, gỗ công nghiệp, vật liệu trang trí...

    Dùng cho tường, trần, sàn, mặt ngoài công trình.

3. Nguyên liệu cho vật liệu cách nhiệt - cách âm - chống thấm

    Xốp EPS, bông thủy tinh, gạch nhẹ AAC, màng bitum, sơn chống thấm...

    Phục vụ nâng cao hiệu quả năng lượng và độ bền công trình.

III. Phân loại theo trạng thái vật lý - hóa học

1. Vật liệu vô cơ

    Xi măng, gạch, bê tông, đá, kính, gốm, kim loại…

2. Vật liệu hữu cơ

    Gỗ, nhựa, composite, vật liệu tự nhiên có nguồn gốc thực vật...

IV. Phân loại theo mức độ chế biến

1. Nguyên liệu thô

    Chưa qua xử lý: đất sét, đá vôi, cát, sỏi tự nhiên...

2. Nguyên liệu sơ chế

    Đã qua xử lý cơ học đơn giản: nghiền, sàng, rửa (ví dụ: cát sạch, đá 1x2, đá mạt...).

3. Nguyên liệu tinh chế

    Đã qua xử lý hóa lý phức tạp: clinker xi măng, bột nhẹ, hợp kim, nhôm định hình...

V. Phân loại theo tính bền vững - môi trường

1. Nguyên liệu truyền thống

    Khai thác trực tiếp từ tự nhiên, không tái sinh: đá vôi, cát sông, đất sét...

2. Nguyên liệu thân thiện môi trường

    Vật liệu tái chế: tro bay, xỉ than, bê tông vụn...

    Vật liệu xanh: gạch không nung, xi măng ít clinker, sơn gốc nước...