Tốc độ phát triển quá nhanh của nhà chung cư đang khiến Hà Nội phải đối mặt với những khó khăn phát sinh trong quá trình quản lý, điều hành. Hệ thống văn bản pháp luật chưa đủ sức điều tiết, trong khi chất lượng dịch vụ ở nhiều chung cư còn thấp. Dẫn đến hàng loạt xung đột, mâu thuẫn, thậm chí kiện tụng xảy ra tại các khu chung cư từ bình dân đến cao cấp, nhưng các cơ quan quản lý không tìm được cách giải quyết triệt để.
 |
|
Vì tranh chấp quyền sử dụng khoảng sân chung này với chủ đầu tư tòa nhà Keangnam, một cư dân đã bị đánh hội đồng trọng thương (Ảnh Bảo Lâm) |
Thời gian vừa qua tại nhiều chung cư ở Hà Nội phát sinh những mâu thuẫn giữa cư dân với đơn vị quản lý tòa nhà do những tranh chấp về quyền lợi, trong khi các cơ quan chức năng lúng túng trong giải quyết. Cụ thể là các vụ tranh chấp tại tòa nhà Keangnam đường Phạm Hùng; Kinh Đô, 93 Lò Đúc; tòa nhà Sky City Towers, 88 Láng Hạ, Ba Đình...
Lý do dẫn đến xung đột mâu thuẫn tại các chung cư nói trên là do cư dân không đồng tình với việc chủ đầu tư đã áp dụng các khoản phí "trên trời". Có thể thấy mâu thuẫn về mức phí chung cư không chỉ xảy ra ở phân khúc chung cư cao cấp, mà còn ở cả các chung cư trung bình. Ở chung cư nào, câu chuyện phí cũng là vấn đề gây nhiều tranh cãi.
Báo cáo của Sở Xây dựng Hà Nội cũng thừa nhận nhiều dự án chung cư được bàn giao đưa vào sử dụng đã lâu, nhưng chưa hoàn thành việc cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà cho người mua, việc tranh chấp tại các chung cư vẫn thường xuyên xảy ra, các sở, ngành cũng chưa thường xuyên kiểm tra, giám sát...
Theo ông Nguyễn Hoài Nam, trưởng ban Pháp chế HĐND TP.Hà Nội, TP. đã nhận được nhiều kiến nghị của cử tri phản ánh bức xúc khi hạ tầng các khu chung cư bị biến thành bãi đỗ xe, thiếu khu dịch vụ, chất lượng chưa cao...
Trước thực trạng này, nhiều chuyên gia xây dựng cho biết vấn đề khó nhất hiện nay trong quản lý chung cư là văn bản của Nhà nước chưa theo kịp sự phát triển của thị trường BĐS, đã khiến việc thương thảo, bàn bạc giữa người dân và chủ đầu tư rơi vào tình trạng "không bên nào chịu nhường bên nào".
Trả lời PV, giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Nguyễn Quốc Tuấn cho biết: Có 3 nguyên nhân chính dẫn đến việc quản lý nhà chung cư còn bất cập. Thứ nhất, văn bản pháp luật chồng chéo, khó thực hiện; mô hình quản lý nhà chung cư chưa rõ giữa quyền hạn và trách nhiệm của chủ đầu tư với ban quản trị; chưa có phương pháp xác định diện tích nhà chung, riêng...
Thứ hai, mâu thuẫn về quyền lợi và trách nhiệm của chủ đầu tư, đơn vị được giao quản lý và người dân trong quản lý và sử dụng nhà chung cư. Thứ ba, nhiều dự án chung cư đã bàn giao đưa vào sử dụng, nhưng trong quá trình đầu tư còn thiếu thủ tục nên chưa hoàn thành được việc cấp giấy chứng nhận sổ đỏ, sổ hồng.
Tuy nhiên, tốc độ phát triển quá nhanh của nhà chung cư đang khiến Hà Nội phải đối mặt với những khó khăn phát sinh trong quá trình quản lý, điều hành. Có thể thấy, việc đưa ra giải pháp hiệu quả để giải quyết dứt điểm thực trạng "bất cập" nói trên không hề dễ.
Thực tế, TP.Hà Nội đã có nhiều văn bản điều chỉnh những xung đột quanh sở hữu chung riêng, phí bảo trì... tuy nhiên giữa cư dân và đơn vị quản lý tòa nhà vẫn chưa tìm được tiếng nói chung, mâu thuẫn không những không giảm mà còn có xu hướng tăng lên. Đã có nhiều phương án được đưa ra để tháo gỡ cho việc quản lý nhà chung cư, trong đó có một số phương án được học tập từ nước ngoài nhưng hiệu quả không như mong đợi.
Có ý kiến cho rằng nên bỏ khái niệm sở hữu chung để tránh rắc rối, bảo trì công trình là thuộc trách nhiệm của chủ đầu tư, hoặc bỏ luôn quy định về việc thành lập hội đồng nhà ở và ban quản trị nhà chung cư. Theo nhiều chuyên gia, việc không thành lập được ban quản trị tòa nhà (đại diện cho cư dân); thêm vào đó, tại nhiều khu nhà chung cư đang thiếu tổ dân phố và các tổ chức chính trị - xã hội. Đó là những trở ngại khiến người dân và chủ đầu tư rất khó khăn trong việc tìm tiếng nói chung, hài hòa lợi ích.
Do vậy khó thành lập ban quản trị và nếu có thành lập hoạt động cũng khó khăn do không được địa phương công nhận, không có tư cách pháp nhân, chức năng kinh doanh... Thậm chí 100% nhà tái định cư đang ở vào tình trạng "trắng" ban quản trị. Vì thế, dù TP.Hà Nội có ban hành các quy định để "dẹp loạn", việc cân bằng lợi ích giữa cư dân và chủ đầu tư vẫn trở nên xa vời.
Tính đến thời điểm hiện tại, Hà Nội đang dẫn đầu cả nước về tốc độ phát triển nhà chung cư. Thống kê cho thấy, Hà Nội có khoảng 40 khu đô thị mới, trong đó hơn 10 khu đã hoàn thành và đón người dân đến sinh sống, khoảng 80 dự án đầu tư nhà tái định cư được triển khai, cung cấp khoảng 20.000 căn hộ.
